Coğrafyanın çalışma alanını çeşitli olayların meydana geldiği yeryüzü oluşturur. Elbette , bütün bu olaylar ve bu olayların üzerinde meydana gelen yeryüzüyle ilgilenen çeşitli ilimler de bulunmaktadır. Mesela , suyun su buharı haline gelmesi , yoğuşması ve yağış şeklini alması aslında bir fizik konusudur. Fizik ilimi , yağış olayının nasıl gerçekleştiğini ve bağlı olduğu fiziki kanunları ortaya koyar. Halbuki coğrafya , fizik ilminden de faydalanarak bu olayın yeryüzünün çeşitli yerlerinde nasıl görüldüğünü , dağılışını , farklı şekil ve miktarlarının sebeplerini açıklar ; bu durumun diğer beşeri ve doğal olaylar üzerindeki etkisini ortaya koymaya çalışır.
Kısaca , coğrafyanın asıl işi , coğrafi olayların yeryüzünde nasıl dağıldıklarını araştırmak , sebep ve ilişkilerini incelemek ve olayların farklı dağılışı sonunda yeryüzünde oluşan değişik karakterdeki alanların özelliklerini ortaya koymaktır.
Yazmış olduğum misalden de anlaşılacağı üzere coğrafyanın başlıca üç ilkesi vardır. Bunlar ;
Dağılış İlkesi
Coğrafya araştırmalarına konu olan çeşitli olayların belirli bir alandaki yayılışı ve bulunuş biçimleri dağılış olarak ifade edilebilir. Buradaki alan bir yöre , havza , bölüm , bölge , kıta ve hatta bütün bir yeryüzü olabilir.
Haritalar coğrafyanın vazgeçilmez araçlarıdır. Olayların dağılışı haritalarla en iyi şekilde yapılabilmektedir.
Karşılıklı ilgi veya bağlantı (korelasyon) ilkesi
Bağlantı ilkesi , olaylar arasındaki karşılıklı ilişkiyi belirlemek ve açıklamak esasına dayanır. Mesela , Güneş ışınlarının geliş açısı ile sıcaklık; sıcaklık ile mesken şekilleri ; mesken şekilleri ile kullanılan malzeme ve benzeri olaylar arasında bir ilişki vardır. Bir olayın meydana gelmesinde birden fazla birden fazla ilişki vardır. Bütün bu bağlantılar çeşitli olaylara coğrafilik özelliği kazandırmaktadır.
Sebep-sonuç ilkesi
Bütün bilimsel araştırmalarda olduğu gibi , coğrafyada da üzerinde çalışılan olayların sebep ve sonuçlarını ortaya koymak esas amaçlardandır. Coğrafi araştırmalarda , olayların farklı sonuçlar doğuran benzer etmenlerine dikkat etmek gerekir.
Kısaca , coğrafyanın asıl işi , coğrafi olayların yeryüzünde nasıl dağıldıklarını araştırmak , sebep ve ilişkilerini incelemek ve olayların farklı dağılışı sonunda yeryüzünde oluşan değişik karakterdeki alanların özelliklerini ortaya koymaktır.
Yazmış olduğum misalden de anlaşılacağı üzere coğrafyanın başlıca üç ilkesi vardır. Bunlar ;
- Dağılış İlkesi
- Karşılıklı ilgi ve bağlantı (korelasyon) ilkesi
- Sebep-sonuç ilkesidir.
Dağılış İlkesi
Coğrafya araştırmalarına konu olan çeşitli olayların belirli bir alandaki yayılışı ve bulunuş biçimleri dağılış olarak ifade edilebilir. Buradaki alan bir yöre , havza , bölüm , bölge , kıta ve hatta bütün bir yeryüzü olabilir.
Haritalar coğrafyanın vazgeçilmez araçlarıdır. Olayların dağılışı haritalarla en iyi şekilde yapılabilmektedir.
 |
| Yukarıda nüfusun harita üzerindeki dağılışını görmektesiniz. |
Karşılıklı ilgi veya bağlantı (korelasyon) ilkesi
Bağlantı ilkesi , olaylar arasındaki karşılıklı ilişkiyi belirlemek ve açıklamak esasına dayanır. Mesela , Güneş ışınlarının geliş açısı ile sıcaklık; sıcaklık ile mesken şekilleri ; mesken şekilleri ile kullanılan malzeme ve benzeri olaylar arasında bir ilişki vardır. Bir olayın meydana gelmesinde birden fazla birden fazla ilişki vardır. Bütün bu bağlantılar çeşitli olaylara coğrafilik özelliği kazandırmaktadır.
Sebep-sonuç ilkesi
Bütün bilimsel araştırmalarda olduğu gibi , coğrafyada da üzerinde çalışılan olayların sebep ve sonuçlarını ortaya koymak esas amaçlardandır. Coğrafi araştırmalarda , olayların farklı sonuçlar doğuran benzer etmenlerine dikkat etmek gerekir.
Yorumlar
Yorum Gönder